W jaki sposób zakłady przemysłowe i warsztaty mogą spełnić wymagania zaostrzonych przepisów dotyczących chromu-6?

Kilka krajów europejskich obniżyło ostatnio swoje krajowe wartości graniczne dla chromu-6/chromu (VI), w niektórych przypadkach do 0,001 mg/m3. Jest to dość znaczna redukcja w stosunku do już relatywnie niskiej wartości dopuszczalnej w UE, wynoszącej 0,005 mg/m3. Te zmiany prawdopodobnie dopiero się rozpoczęły i w nadchodzących latach można się spodziewać dalszego obniżenia wartości granicznych - nie tylko w Europie. Jakie środki mogą zatem podjąć przedsiębiorstwa, aby dostosować się do nowych przepisów i chronić swój personel przed narażeniem na działanie chromu-6?

Czym jest chrom-6 (chrom sześciowartościowy) i dlaczego jest niebezpieczny?

Chrom-6, znany również jako chrom sześciowartościowy, chrom (VI) lub Cr(VI), jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych form tego pierwiastka chemicznego. Jest on obecny w wielu procesach przemysłowych, w których podgrzewana jest stal nierdzewna, takich jak chromowanie, spawanie, cięcie laserowe i garbowanie skóry. Gdy stal jest podgrzewana powyżej punktu wrzenia, powstają opary, które zawierają różne stężenia substancji niebezpiecznych. 

Wielokrotne narażenie na działanie chromu-6 może być przyczyną wielu schorzeń układu oddechowego, takich jak astma, zapalenie oskrzeli i rak płuc. Ostatnie doniesienia wskazują na możliwy związek między chromem-6 a rakiem wątroby i nerek. 

Chrom 6 występuje także w przyrodzie, zwłaszcza w zasobach wodnych niektórych obszarów geograficznych. To dodatkowo zwiększa potrzebę minimalizowania jego obecności w środowisku pracy, jeśli powstaje on w procesie produkcji.

Możliwe bardziej rygorystyczne wartości graniczne dla chromu-6

W 2017 r. Unia Europejska ustaliła maksymalną wartość graniczną dla chromu-6: 0,005 mg/m3. Stany Zjednoczone zdecydowały się na taką samą wartość graniczną w 2006 roku. W Europie kraje takie jak Holandia, Francja i Dania niedawno obniżyły swoje krajowe wartości graniczne dla chromu do 0,001 mg/m3. Dania jest jednym z krajów, które planują dalsze obniżki w nadchodzących latach. Jeśli okaże się to możliwe z technologicznego, ekonomicznego i pomiarowego punktu widzenia, rząd duński przewiduje, że w 2024 roku wartość dopuszczalna zostanie obniżona do 0,00025 mg/m3.

Coraz więcej krajów będzie prawdopodobnie wprowadzać coraz bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące nie tylko chromu-6, ale także innych substancji niebezpiecznych. Będzie to wymagało od zakładów przemysłowych szybkiej reakcji i wdrożenia zmian niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa pracowników.

Jak zmniejszyć narażenie na działanie chromu-6 w zakładzie przemysłowym lub warsztacie?

• Należy przejrzeć dokumentację dotyczącą jakości powietrza w zakładzie, szczególnie w odniesieniu do miejsc pracy narażonych na działanie chromu-6. Czy Twoje działania są zgodne z wartościami dopuszczalnymi? Upewnij się, że dokonano przeglądu procedur pracy, a także wentylacji i innego wyposażenia.
• Czy Twoja działalność wiąże się z wydzielaniem niebezpiecznych oparów? Czy masz odpowiedni sprzęt do ich odciągania? Wychwytywanie u źródła to bardzo skuteczna metoda ekstrakcji niebezpiecznych dymów i pyłów. Można to robić na wiele sposobów, w tym za pomocą odciągu bezpośrednio z palnika. Jeżeli nie jest to wykonalne, należy rozważyć rozwiązania alternatywne, takie jak ramiona odciągowe, stoły spawalnicze lub urządzenia do odciągania powietrza z pomieszczenia. Ponowna cyrkulacja po filtracji jest niedopuszczalna, ponieważ chrom-6 może powodować nowotwory. Filtracja powietrza za pomocą filtrów FMC lub MCP jest rozwiązaniem bezpiecznym dla środowiska.
• Czy prawidłowo używasz swoich urządzeń? Niektóre procesy robocze i związany z nimi sprzęt mogą wymagać dostosowania, aby skutecznie zapobiegać narażeniu na działanie chromu-6. Jeżeli używasz ramienia odciągowego, czy ramię (i jego osłona) są prawidłowo ustawione? Czy zapewnia ono wystarczająco dużo miejsca, aby spawacz mógł wykonywać swoją pracę, a jednocześnie odciąga opary, zanim dotrą one do dróg oddechowych spawacza i innych pracowników warsztatu? W przypadku nieodpowiedniej filtracji i odciągu nie tylko spawaczom grozi niebezpieczeństwo. Cząsteczki chromu-6 mogą rozprzestrzeniać się na cały pozostały personel warsztatu, a także na tymczasowych gości.
• Właściwe procedury porządkowe przyczyniają się do zwiększenia bezpieczeństwa w miejscu pracy  - pod warunkiem, że są one rzeczywiście stosowane. Prawidłowe i regularne czyszczenie sprzętu, powierzchni, odzieży roboczej i wyposażenia pomoże zapobiec rozprzestrzenianiu się i zaleganiu cząstek chromu-6 w warsztacie. Upewnij się, że konserwacja systemów i maszyn jest przeprowadzana zgodnie z planem i zaleceniami producentów.

Firma Nederman od dawna pomaga swoim klientom w uzyskiwaniu i utrzymywaniu niskiego poziomu chromu-6, a także w tworzeniu i instalowaniu systemów odciągu dymów przeznaczonych do różnych zastosowań i branż. W Centrum wiedzy firmy Nederman można znaleźć wiele innych, powiązanych artykułów dotyczących odciągu i zapobiegania powstawaniu dymów spawalniczych w warsztacie, spawania zrobotyzowanego oraz zagrożeń związanych z niebezpiecznymi dymami.